در این مقاله قصد داریم ضمن مطالعه اجمالی مفهوم بنگاههای کوچک و متوسط اقتصادی(small and medium-sized enterprises) – که به اختصار همان SMEs نامیده می شود- و نیز نقش آنها در اقتصاد ایران و جهان، به یک کمپین موفق بانکی در سطح جهان با رویکرد توسعه این دسته از بنگاههای اقتصادی بپردازیم.
به کسب و کارهای کوچک و متوسطی که با هدف افزایش رشد اقتصادی، ایجاد درآمد و اشتغال و نیز کاهش فقر در کشورهای مختلف تاًسیس و در چرخه اقتصادی کشورها فعالیت می نماید اطـلاق می شود. این دسته از بنگاههای اقتصادی که در برابر صنایع بزرگ قرار می گیرند داری مزایایی چون ارزش افزوده، نوآوری، اشتغالآفرینی و انعطافپذیری بیشتر نسبت به سایر واحدهای اقتصادی هستند. ویژگیهایی منجمله انعطافپذیری سریع در مقابل تغییرات بازار، زود بازده بودن و وجود ابتکار عمل افراد در این بنگاهها، دارا بودن انگیزه بالاتر شاغلین و سرمایه اولیه محدود مورد نیاز این بنگاهها آنها را به مهمترین عامل رشد، نوآوری و تحرک اقتصادی و توسعه کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه و یاری دهنده آنها در مرحله گذار اقتصادی تبدیل کرده است. تعریف این نوع از کسب و کارها در نقاط مختلف دنیا متفاوت است و در هر کشور متناسب با شاخص های ویژه ای مورد ارزیابی قرار می گیرد. بطور مثال شاخص هایی چون تعداد شاغلین صنایع، میزان دارایی و سرمایه واحد اقتصادی، میزان فروش و ظرفیت تولید از معیارهای تعیین کننده در دسته بندی بنگاههای زودبازده((SMEs از صنایع بزرگ است.
در ایران تعریف مشخصی از شاخص ارزیابی بنگاههای زود بازده وجود ندارد و هر سازمانی به فراخور اهداف پیشِ روی خود تقسیم بندی ویژه ای ارائه داده است. در ایران طی یک تقسیم بندی مرسوم، بنگاههای اقتصادی را به طور کلی به چهار دسته تقسیم کرده اند.
مطابق جدول بالا، کسب و کارهای نوع ۱ تا ۳ در دسته بنگاههای کوچک و متوسط اقتصادی قرار می گیرند. در ایران از نظر تعداد صنایع کوچک و متوسط با دنیا تفاوت زیادی وجود ندارد امّا از نظر بازدهی و بهره وری اقتصادی نسبت به نمونه های جهانی در وضعیت نامناسبی قرار دارند. آمارهای ۱۰ ساله منتهی به سال ۱۳۹۲(آمارهای منتشر شده در سایت سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران، اردیبهشت ۹۳) نشان می دهد سهم صنایع کوچک در بخش صنایع اقتصاد ایران سهم بسیار بالایی است و درصد مهمی از اشتغال واحد های اقتصادی را به خود اختصاص داده است. به طوریکه ۶۷ درصد اشتغال به بنگاه های خرد تعلق دارد اما تنها ۱۹ درصد از درآمد کل حاصل از بخش صنعت به این واحدهای کوچک و متوسط اقتصادی وابسته است. آسیب شناسی این مساله و مطالعه آمارها نشان میدهد بنگاه های کوچک و متوسط در کشور پوشش مالی کافی دریافت نمیکنند به طوری که عمده تسهیلات خرد نصیب شرکتهای کوچک می شود و این شرکتها اساساً توانایی و قابلیت دریافت تسهیلات متوسط به بالا را ندارند.
اینجا همان نقطه ای است که تبلیغات و طراحی کمپین های تبلیغاتی مؤثر نقش بارزی پیدا می کند. نهادهای متعددی برای حمایت، توانمندسازی و بالابردن توان صنایع کوچک و متوسط در کشورهای مختلف فعالند. در این میان، بانکهای عمده در ایران و دنیا با توجه به نیاز این دسته از بنگاههای اقتصادی و ضرورتی که در بالا شرح آن گذشت، خدمات مختلفی از جمله تسهیلات مناسب را تدارک دیده اند تا ضمن آنکه صنایع کوچک از نظر تعداد به رقم قابل قبولی رسیده و سهم ارزنده ای از بخش صنعتیِ اقتصاد داشته باشند، بتوانند رشد قابل قبولی در بهره وری و درآمد اقتصادی نیز داشته باشند. طراحی و اجرای رویداد ها(Event)، کمپین ها و ایده های تبلیغاتی می تواند حلقه ارتباطی مطمئنی میان بانکها و نهادهای مالی تامین کننده سرمایه و بنگاههای کوچک و متوسط(SMEs) باشد. این ایونتها و کمپین های تبلیغاتی سه هدف عمده را پیگیری می نمایند: الف – شناخت و توجّه هر چه بیشتر عموم مردم به اهمیت کسب و کارهای کوچک و متوسط و بدست آوردن جایگاه شایسته این بنگاهها در سهم از درآمد کل صنعتی ب- ترغیب نیروهای مستعد جامعه به راه اندازی صنایع کوچک با حمایت مالی بانکها و نهادهای مالی ج- تشویق بانکها و نهادهای مالی برای حضور پررنگ در زمینه برنامه ریزی و تامین نیازهای واحدهای کوچک.یکی از خلاق ترین و در عین حال کارآمدترین ایونت های تبلیغاتی بانکی در حوزه بنگاههای اقتصادی کوچک و بزرگ را دویچه بانک (Deutsche Bank) آلمان در شهر مادرید اسپانیا به مرحله اجرا درآورد. این ایونت تبلیغاتی جذاب که “پروژکتور ایده ها” نام دارد طی یک هفته در یکی از نقاط پرتردد شهر و پس از پایان ساعت کاری در یک واحد تجاری کوچک انجام شد.
عابران به هنگام عبور از جلوی یک واحد تجاری که تعطیل است با صدای بالا رفتن کرکره یک مغازه و به دنبال آن تصویر بالا رفتن کرکره که توسط سیستم پروژکشن ایجاد شده، مواجه می شوند به گونه ای که انگار عده ای در مغازه در حال کار هستند. پس از آنکه توجه عابران جلب شد، کرکره مغازه پایین آمده و لحظه ای بعد یک QR code روی کرکره ظاهر می شود و با عبارتی از عابران می خواهد تا رمز تصویری را با گوشی همراه خود اسکن کنند. پس از اسکن رمز، عبارتی روی گوشی عابران ظاهر می شود و از آنها می پرسد که اگر مالک این واحد تجاری بودید دوست داشتید جه کسب و کاری راه اندازی کنید؟ عابران با انتخاب نام هر یک از مشاغل مختلف که روی گوشی مشخص شده، با بالارفتن تصویر کرکره، افراد شاغل به همان کسب و کار را می بینند که در مغازه مشغول به کار هستند.
دویچه بانک پس از برگزاری این ایونت اعلام کرد به چهار هدف این رویداد تبلیغاتی رسیده است:هدف اوّل |
تاًکید بر نقش و اهمیت کسب و کارهای کوچک و متوسط در رشد اقتصادی کشورها |
هدف دوّم | تشویق بانکها و نهادهای مالی منطقه ای به حمایت از واحدهای اقتصادی کوچک و متوسط |
هدف سوّم | ترغیب نیروهای کار ماهر و متخصص به کارآفرینی و ایجاد فرصت های شغلی |
هدف چهارم | توسعه صنایع کوچک و متوسط با هدف توسعه اشتغال عمومی |
در نهایت باید متذکر شد که هر فعالیت تبلیغاتی(رویداد و کمپین های تبلیغاتی) با تمرکز بر بنگاههای کوچک و متوسط زودبازده نقش مهمی در معرفی این بخش کوچک اما تاثیرگذار اقتصادی به عنوان پیشران اقتصاد در اشتغالزایی، نوآوری، آموزش نیروی کار، توسعه صادرات و سرمایه گذاری و در نهایت رشد اقتصادی کشورها خواهد داشت. امری که کشورهای در حال توسعه ای همچون ایران نباید از آن غافل شوند./